Decemberstress

Ik dacht, laat ik voor mijn eerste echte post over mijn leven met autisme eens beginnen met schrijven over kerst. Daar leek mij de kersttijd wel een goede gelegenheid voor. Nu is schrijven over kerst eigenlijk schrijven over de hele maand december, want het zijn niet alleen eerste en tweede kerstdag zelf die tijd in beslag nemen. De voorbereidingen in de weken ervoor nemen in mijn hoofd ook ongeveer alle ruimte in. Niet alleen de concrete, praktische voorbereidingen die er te doen zijn, ook het überhaupt nadenken daarover of het nadenken over dat ik nog over dingen na moet denken levert de nodige stress op. Een soort ‘meta-stress’. Even vooraf: ik vind het ook zeker leuk om kerst te vieren, dus blijkbaar is het al deze moeite waard.

Gewone dingen, ongewone stress

In de eerste versie van deze blog was ik begonnen met omschrijven wat alle verschillende dingen zijn waar ik in mijn hoofd een maand lang mee bezig ben. Mocht je benieuwd zijn, dit is wat ik in eerste instantie allemaal had opgesomd:

Wanneer gaan we bij wie kerst vieren? Hoe gaan we erheen? Wat wordt mijn kerstoutfit? Wat die van onze dochter? Welke spullen moeten we mee? Wat doen we in de dagen tussen kerst en oud & nieuw? Wanneer gaan we de kerstboom opzetten? Hoe gaan we die zonder auto in huis krijgen? Wat doen we met de box die eigenlijk in de weg staat voor de kerstboom? Zijn we op tijd weer terug om de kerstboom aan de weg te kunnen zetten? Moet ik nog nieuwe kerstdecoratie kopen? Wat gaan we maken als dessert bij het kerstdiner bij mijn schoonouders? Wat gaan we überhaupt doen met eten bij mijn ouders? Moet ik nog kerstkaartjes versturen? Ga ik ze kopen of zelf maken? Aan wie ga ik ze dan sturen?

Ik vroeg mijn man om even verder mee te denken, want wellicht zag ik wat over het hoofd. Toen zei hij: “Misschien zijn de dingen waarover je stresst niet zo ongewoon, maar de mate waarin je erover stresst.” Wellicht heeft hij daar een goed punt. Natuurlijk zullen er ook dingen zijn waar de meeste mensen niet zo bezig mee zullen zijn, maar voor het grootste deel zijn de kerstvoorbereidingen redelijk algemeen. Er zullen ongetwijfeld herkenbare vragen in de lijst hierboven zitten. Misschien maakt dit het dan ook wel ingewikkeld om uit te leggen wat er dan precies zo stressvol is voor mij, omdat je zou kunnen zeggen: “o, dat herken ik, ik vind het ook stressvol.” Het punt is echter dat de manier van stressen en de mate waarin het beperkend is anders kan zijn. Al die verschillende vragen waar ik mee zit, zitten allemaal tegelijk in mijn hoofd. Even prominent, even belangrijk (voor mijn gevoel) en daardoor niet zo eenvoudig op te lossen. Ik kan niet rustig een avond op de bank zitten en afspreken met mijzelf dat ik al die vragen even parkeer. In die zin belemmert het mij in het doen van andere dingen. Het maakt het ‘beperkend’, omdat het luikje niet even dicht kan om wat anders te gaan doen, zoals de woonkamer opruimen of het doen van de was. Het is een chaos van rondzwervende vragen in mijn hoofd die mijn dagelijkse bezigheden beïnvloeden. Dat maakt dat de gewone dingen een dusdanige mate van stress geven dat het beperkend werkt.

Open deuren

Vergelijkingen maken is altijd spannend, want op een bepaald punt trek je een vergelijk te lang door en gaat het niet helemaal meer kloppen. Toch kwam mijn man met een vergelijking die in de basis wel wat heeft. Hij gebruikte als voorbeeld het nadenken over het dessert. Een dessert uitkiezen is (voor mij) net alsof je in een huis bent waarin alle deuren openstaan. Achter iedere deur bevinden zich verschillende opties voor de verschillende onderdelen die een dessert kan bevatten. Alles is een eigen kamer. Idealiter ga je bij iedere kamer langs, overweeg je de optie en sluit je de deur om dan naar de volgende te gaan. Net zo lang totdat je alle opties hebt gehad en er een beslissing uit rolt. Voor mij is het alleen net alsof alle deuren met elkaar verbonden zijn en ik alle deuren tegelijkertijd dicht moet doen. Anders lukt het niet en blijft alles openstaan. Op die manier lukt het niet om eenvoudig tot beslissingen te komen en blijft alles een grote chaos. En op dezelfde manier heeft iedere decembervraag zoals in het rijtje dat ik eerder heb opgesomd een eigen huis met deuren. Een hele woonwijk aan chaos.

Is het het waard?

Zoals ik al zei, ik vind het ook vooral leuk om kerst te vieren. En tussen de bedrijven door gaan in december alle andere dagelijkse bezigheden gewoon door. Dat kan natuurlijk niet anders. Toch voel ik de hele maand de druk van alle vragen in mijn hoofd. Op sommige momenten stapelt alles zich in één keer op en voelt het alsof mijn hoofd ontploft, een gevoel dat ik ook lastig nu in één blog uit kan leggen. Het kan zich uiten in frustratie, chagrijn, tranen. Dan wil ik gewoon even onder de dekens kruipen en een filmpje kijken. Terwijl ik dan probeer over niks na te denken. Alsof ik even mijn hoofd probeer te verdoven. Maar gelukkig weet ik altijd dat het hoe dan ook op den duur kerst wordt en dat het eigenlijk altijd goed komt. En misschien dat ik tussendoor en erna hoofdpijn krijg, moe word, sneller emotioneel word of niks meer kan hebben, maar ja, blijkbaar is dat het ieder jaar toch weer genoeg waard.

Voor nu wens ik jullie hele fijne feestdagen en een goed 2025.